Kurban sadece İslamda değil çok eski mitolojilerde de vardır. Bunun asıl sebebi
tanrıya ve onun yeryüzündeki temsilcilerine itaat etme ritüelidir.
Kurban kelime anlamıyla yakın olmak, yanında olmak demektir. Kurban sadece İslamda değil çok eski mitolojilerde de vardır. Bunun asıl sebebi korku ve korkutmak, kan akıtmak, tanrı inancına ve onun yeryüzündeki temsilcilerine itaat etme ritüelidir. Tanrılara verilen hediye anlamındadır.
Bazı inançlarda insanların uzuvları kesilirken, bazı inançlarda küçük çocuklar kurban edip, bazen bir kız çocuğu ve bazı inançlarda da hayvan kesilerek bu ritüel günümüze kadar hikayeler de uydurularaktan getirilmiştir. Buna kılıf uydurabilmek için “Allah böyle istedi” denmiştir.
Peki neden kan akıtma ihtiyacı duyulmuştur? Dünyada doğaüstü oluşan hareketlerden korkan insanoğlu, kendince tanrılara kurban vererek medet ummuşlardır. Bunu bilen ve kullanan uyanık kişiler, hakim sınıflar, özellikle dinin ve ilahi gücün arkasına sığınaraktan böyle bir ritüele
gerek duymuşlardır.
Alevilikte kurban nefs-i radiyye (razılık, rızalık) ile ölçülür. Derviş mürşit eşliğinde nefs mertebelerini tamamlarken, beşinci mertebe olan nefs-i radiyyede (rızalık) makamına gelince, başına gelecek her şeye kayıtsız şartsız razılık gösterir. Mürşiti ve pirinin kontrolünde bu makamı tamamlamaya çalışır. Mürşitin himmeti irşadıdır.
Kabz ve bastı yani darlığı ve bolluğu Hakk’tan bilir, burası sabır yeridir, Hakk’a nefsini teslim yeridir. Pirlerimiz, “canı baş vermişiz aşk meydanına, hayvan kesmek gibi kurban gerekmez” diyerek nefsi işaret etmişlerdir. Dervişin beden yükünü terk yeridir. Aynel yakin, ilmel yakin, Hakkel yakin yeridir, onun için de “ölmeden önce ölünüz” derken, “nefsinizi öldürün (kurban) edin” demişlerdir.
Kendi nefislerinde ölenler, Hakk’ın varlığı ile dirilirler, beşeri hayattan nefsi arındırmak gerekir. Beşer deri demektir, deri ölür fakat can ölmez.
İnsan doğar can kazanır, büyür güç kazanır, gücünü ikrarından alır, verdiği ikrarında adaletli, edep ve erdemli ise ikrarında kemali bulur.
Kemalete eren canlar için Yunus şöyle der: “Canlar canını bulur, ölse bile ten ölür, canlar ölesi değil.”
Aslında her şey aslına döner.
Aşk ile…
ALİ SÖNMEZ
Alevilerin Sesi Dergisi
